Yeniden inşa çalışmaları hız kazandı: Suriye küllerinden doğuyor

Suriye’de geçiş hükümeti özgür bir ülkenin temelleri atılıyor. Eğitimden sıhhate, iktisattan güvenliğe kadar pek çok alanda halk özgürlüğü hissederken, yıllardır içinde bulunulan makus kurallar da değişiyor. Baskıcı rejim periyodunda pek çok alanda kelam sahibi dahi olmayan, yarısından fazlası sefalet içinde yaşamaya mahkum edilmiş Suriye halkı adeta küllerinden doğuyor. Yeni idare milletlerarası arenada adeta sıfırdan inşa edilecek üke için diplomatik ataklarını sıklaştırırken, elektrik, su, ulaşım, besin ve altyapı sıkıntılarının çözülmesi için çalışmalar süratle sürüyor.

Yaklaşık 14 yıldır rejimden kurtulmak için muhalif saflarda çaba eden Suriyeliler, özgür bir ülke ve temsiliyeti yüksek devlet yapısı oluşturmak için çalışmalarını süratle sürdürüyor. Ülkenin inşası için artık ihtilal aklı değil, devlet aklı devrede. Bu kapsamda temelleri sağlam bir yapı için adımlar atılıyor. Yeni idare birinci olarak terör kümelerini temizleme çalışmalarına başladı. Eski rejimin bakiyesi olan bu kümeler, yapılan operasyonlarla etkisiz hale getiriliyor. Şam idaresi, milletlerarası baskı ve yaptırımların kaldırılması için diplomasi trafiğini sürdürüyor. Başta Arap dünyası olmak üzere batı ülkeleriyle münasebetlerin güçlendirilmesi için ağır temaslar gerçekleştiriliyor.

Dışarıda diplomasi çalışmaları sürerken içeride de kamu kurumlarında çalışmaların aksamaması için eski çalışanlarla çalışmaya devam etme kararı aldı. Yalnızca asker, polis ve istihbarat çalışanları vazifeden el çektirildi. Eski rejim çalışanlarından kimileri kaçarken, kimileriyse silah bırakıp aftan yararlanarak süreksiz kimlik sahibi oldu.

Beşşar Esed periyodunda ülkede önemli bir sefalet yaşanıyordu. 10 yıllık bir öğretmenin maaşı ortalama 25-35 dolar ortasında değişirken, çabucak hemen her meslek kümesi çalışanı ek bir işte misyon alıyordu. Üstelik devlet çalışanlarının işlerinden istifa etmesi ve yurtdışına çıkması da yasaktı. Rejim, kamu kurumu çalışanlarını adeta çağdaş köle olarak kullanıp, çok az maaşlarla misyonlarına devam etmesini sağlıyordu. Bu çarpık yapı ülkede rüşvet çarkının da güçlenmesine neden olmuştu. Halkın ezildiği, emeklerinin sömürüldüğü eski sistem de değişti. Çalışanlar ve emeklilerin maaşlarına yüzde 400 oranında artırım yapıldı. Artırımlı maaşlar dün birinci kere banka hesaplarına yatırıldı. Halk akın akın bankaların yolunu tuttu.

Başta Şam olmak üzere pek çok bölgenin özgürlüğüne kavuşmasıyla iktisat de rahat bir nefes aldı. İdlib, Halep, Hama, Humus, Şam, Lazkiye ve Tartus ortasındaki ticari faaliyetler sürat kazandı. Meyve ve zerzevat, yakıt üzere eserlerin fiyatlarında yüzde 20 oranında düşüş yaşandı. Yeni idare, elektrik, su, ulaşım üzere bahisler üzerinde de çalışma yürütüyor. Halkın 2 saat olan elektrik kullanımını 4 saate çıkardı. Günlük 5-6 saatlik su kesintileri müddetini ise 2-3 saate indirdi. Vakit içerisinde bu kesintilerin büsbütün bitmesi bekleniyor.

Diktatör rejimin baskıladığı, çalışanların emeğini sömürdüğü iktisatta de ihtilal niteliğinde atılımlar var. Hür iktisat anlayışı benimseyen yeni idare, besin, yakıt üzere temel gereksinimler üzerindeki sınırlamayı da kaldırdı. Evvelden hane başı bir paket olan ekmek alma hakkı da iptal edildi. Temel besin gereksinimleri üzerindeki kısıtlamalar kaldırıldı.

Ülkenin bölünmüş yapısının büyük oranda bitmesi nedeniyle 13 yıldan uzun müddettir öteki kentlere gidemeyen halk için de turistik seyahat cinsleri oluşturuldu. Başşehir Şam’dan kafileler akın akın İdlib’e geliyor. İdlib’ten de halk Şam’ı ziyaret etmek için yola çıkıyor. Bu çeşitlerin ilerleyen periyotlarda daha da artması, başta Türkiye olmak üzere komşu ülkelerden de turistlerin Suriye’ye gelmesi bekleniyor. İktisadın canlanması için turistik ziyaretleri de değerli bulan yeni idare, bu kapsamda çalışmalarını genişletiyor. Tekrar yurtdışında yaşayan milyonlarca Suriyelinin geri dönebilmesi için de özel çalışmalar sürüyor. Enkaz devralan idare, vatandaşlarının geri gelebilmesi için davette bulunmuştu. Mayıs ve Haziran ayı prestijiyle Suriye’ye geri dönüşlerin çok fazla olacağı kestirim ediliyor. Göç akınının altından kalkabilmek için bir dizi tedbir alındığı da mahallî kaynakların aktardığı bilgiler ortasında yer alıyor.

Suriye’de yeni hükümet kurma çalışmaları sürerken üniversiteler kapılarını yine açtı. Öğrenciler, okula dönmenin heyecanını yaşıyor. Yaklaşık bir ay ortanın akabinde üniversitelerde eğitim ve öğretim faaliyetleri tekrar başlarken, çok sayıda öğrenci final imtihanlarına katılmak için üniversitelere akın etti. Üniversitelerde ders veren öğretim üyeleri ise gelecek ismine umutlu olduklarını söyledi. Öğretmenler, üniversitelerin açılmasını ülkede rejim değişikliğinin akabinde belirsizliğin ortadan kalkmaya başlaması olarak yorumluyor.